15 Voorbeelden van een vaste mindset waarmee je vastzit en hoe je die kunt veranderen

Voorbeelden van vaste denkpatronen zijn gemakkelijker te herkennen dan je zou denken. Ze komen meestal naar voren als overtuigingen of gedachten die je tegenhouden om te groeien, te proberen of te leren. Deze gedachten kunnen ervoor zorgen dat je vast blijft zitten, met het gevoel dat je niet kunt verbeteren of veranderen. Klinkt dit bekend? De waarheid is dat deze patronen veel voorkomen, maar ze hoeven je leven niet te beheersen. Laten we eens kijken naar enkele voorbeelden uit de praktijk, zodat je ze kunt herkennen - en bewust verder kunt gaan.

Ik ben hier niet goed in, dus ik zal het nooit meer proberen.

Dit is een klassieker. Je probeert iets nieuws, misschien een hobby of vaardigheid, en het lukt niet meteen. Wat zeg je dan tegen jezelf? "Ik ben hier gewoon niet geschikt voor." Dat is een vaste denkwijze. Het overtuigt je ervan dat worstelen betekent dat je nooit beter zult worden, dus je neemt niet eens de moeite om het opnieuw te proberen.

Neem koken als voorbeeld. Stel je voor dat je eten de eerste paar keer aanbrandt. In plaats van het nog een keer te proberen, bestempel je jezelf als een slechte kok. Maar het zit zo: verbetering komt door oefening, doorzettingsvermogenen, ja, falen. Elke chef-kok heeft zich wel eens ergens aan gebrand voordat hij groot werd.

Wat zou er gebeuren als je, in plaats van op te geven, zou zeggen: "Ik heb het deze keer niet goed gedaan, maar ik kan het uitzoeken"? Die kleine verschuiving in denken van "ik kan het niet" naar "ik probeer het opnieuw" creëert ruimte voor groei en vooruitgang.

Het moet perfect zijn, anders is het het niet waard.

Deze denkwijze is een verborgen valkuil. Het lijkt een hoge standaard, maar in werkelijkheid is het angst die zich voordoet als ambitie. Je vermijdt misschien om aan iets nieuws te beginnen - een project opstarten, een idee presenteren of zelfs je woonkamer opnieuw inrichten - omdat je denkt dat het meteen perfect moet zijn.

Het probleem? Perfectie is niet echt. Heb je ooit een schilder elke penseelstreek zien bekritiseren in plaats van het schilderij af te maken? Dat is wat deze manier van denken doet - het bevriest je. Mensen die op deze manier denken, stellen soms uit of beginnen helemaal niet, omdat ze bang zijn dat het resultaat niet zal voldoen.

Maar perfectie is niet het doel, vooruitgang dat is het. Kijk naar Thomas Edison, die de beroemde uitspraak deed: "Ik heb niet gefaald. Ik heb alleen 10.000 manieren gevonden die niet werken." Die misstappen zijn onderdeel van het proces, niet de vijand ervan. Begin rommelig. Begin klein. Begin gewoon.

Als ik faal, zullen mensen denken dat ik een mislukkeling ben.

Heb je ooit vermeden om iets te proberen omdat je je zorgen maakte over wat anderen ervan zouden denken? Deze denkwijze legt veel te veel gewicht op meningen van buitenaf en koppelt je eigenwaarde aan succes. De waarheid? De meeste mensen zijn meer gefocust op zichzelf dan op jouw misstappen.

Stel je voor dat je lid wilt worden van een sportschool, maar je houdt je in omdat je denkt dat mensen je fitnessniveau zullen beoordelen. Of misschien laat je een nieuwe kans op werk schieten omdat je bang bent om fouten te maken waar je collega's bij zijn. Deze gedachten kunnen je tegenhouden, ook al is falen alleen maar feedback - het is hoe we leren wat werkt en wat niet.

Neem eerst kleine risico's. Probeer die trainingsles, zelfs als je de bewegingen niet onder de knie krijgt. Meld je aan als vrijwilliger voor een werktaak, zelfs als je niet 100% zeker weet of je het wel lukt. De realiteit is dat mislukking niet het einde is - het is een opstapje om uit te vinden wat de volgende stap is.

Talent is belangrijker dan inspanning.

Het is makkelijk om naar iemand te kijken die uitblinkt en te denken dat hij of zij ermee geboren is. Deze overtuiging kan je ervan weerhouden om het zelfs maar te proberen, omdat je ervan uitgaat dat inspanning geen verschil zal maken. Maar talent is slechts een deel van de vergelijking - inspanning overbrugt de kloof tussen potentieel en prestatie.

Denk aan atleten als Michael Jordan, die beroemd werd omdat hij eerst niet in het basketbalteam van zijn middelbare school kwam. Hij was niet meteen de beste, maar zijn niet aflatende oefening maakte hem een van de besten. Inspanning versterkt zich na verloop van tijd.

Als je inspanning boven talent stelt, wordt vooruitgang haalbaar. Hard werken, leren en doorzettingsvermogen kunnen leiden tot vaardigheden die je nooit voor mogelijk had gehouden. Dus in plaats van te zeggen: "Ik heb gewoon niet genoeg talent", vraag je jezelf af: "Welke kleine stappen kan ik vandaag nemen om beter te worden?" Die eenvoudige verschuiving verandert de manier waarop je uitdagingen aanpakt.

Ik zal nooit zo goed zijn als zij.

Vergelijking is een van de snelste manieren om je groei tegen te houden. Je ziet misschien iemand uitblinken in zijn of haar carrière, fitness of privéleven en denkt meteen: "Daar kan ik niet aan tippen. Ze zijn gewoon beter dan ik." Deze denkwijze schaadt niet alleen je zelfvertrouwen - het weerhoudt je er zelfs van om te proberen jezelf te verbeteren.

Als je sociale media volgt, heb je dit waarschijnlijk wel eens gezien. Iemand post een vlekkeloze workout routine of de foto-perfecte familie, en het voelt alsof je lichtjaren achterloopt. Maar hier is de waarheid: je ziet niet de inspanningen, fouten of worstelingen die achter de schermen gebeuren.

Vergelijk jezelf niet met anderen, maar met wie je gisteren was. Heb je iets nieuws geleerd? Vooruitgang geboekt met een doel? Dat is wat telt. De enige competitie is die met je eigen groei en elke stap voorwaarts telt, hoe klein ook.

Ik kan niet veranderen wie ik ben.

Deze overtuiging komt naar voren als: "Ik ben gewoon niet zo'n persoon" of "Zo ben ik altijd geweest". Hoewel het waar is dat bepaalde eigenschappen deel uitmaken van je persoonlijkheid, is het niet waar dat je er voor altijd aan vast zit. Mensen hebben de capaciteit om te groeien, te leren en zich aan te passen gedurende hun leven.

Iemand zou bijvoorbeeld kunnen zeggen: "Ik ben vreselijk in spreken in het openbaar; ik zal het nooit verbeteren." Maar met oefening, leertechnieken en de bereidheid om uit hun comfortzone te stappen, kunnen ze zelfvertrouwen ontwikkelen ontwikkelen. Dit wordt zelfs ondersteund door de neurowetenschap - onze hersenen zijn in staat om nieuwe verbindingen te vormen door oefening en volharding, een concept dat neuroplasticiteit wordt genoemd.

Groei begint met het bewust uitdagen van deze beperkende overtuigingen. Je zit niet vast aan wie je vandaag bent. Vraag jezelf af: "Wat zou er gebeuren als ik kleine acties ondernam om te veranderen?" Beetje bij beetje zul je jezelf verbazen over wat er allemaal mogelijk is.

Als het moeilijk is, betekent het dat ik niet bedoeld ben om het te doen.

Als iets moeilijk aanvoelt, is het makkelijk om in de val te lopen en te denken dat je er niet voor gemaakt bent. "Als ik voorbestemd was om dit te doen, zou het niet zo'n strijd zijn", zou je kunnen zeggen. Maar deze denkwijze houdt geen rekening met hoeveel moeite en ongemak het kost om iets dat de moeite waard is onder de knie te krijgen.

Een instrument leren bespelen of een nieuw carrièrepad beginnen kan in het begin aanvoelen als het beklimmen van een berg. Strijd is geen teken dat je moet stoppen - het is een teken dat je groeit. Zelfs de meest bekwame muzikanten of experts voelden zich ooit beginners, stuntelend door lastige fases.

In plaats van op te geven als het moeilijk wordt, kun je die momenten beter zien als opstapjes. Moeite betekent dat je je op nieuw terrein begeeft. Het is goed om het gevoel te hebben dat je niet alles al weet...ga door hoe dan ook. De beloning ligt aan de andere kant van volharding.

Ik ben te oud (of te jong) om te beginnen.

Dit is een klassiek excuus en het komt verrassend vaak voor. "Ik ben te oud om een nieuwe vaardigheid te leren" of "Ik ben te jong om serieus genomen te worden" - beide leiden tot hetzelfde resultaat: niets doen. De realiteit is dat leeftijd zelden de echte barrière is. Vaak is het de angst voor het onbekende of de angst voor een oordeel die je tegenhoudt.

Denk aan mensen als oma Moses, die eind 70 begon met schilderen en een wereldberoemde kunstenares werd. Of Malala Yousafzai die als tiener de Nobelprijs voor de Vrede won. Deze voorbeelden laten zien dat leeftijd slechts een getal is. Wat er echt toe doet is je bereidheid om te beginnen.

In plaats van je te focussen op je leeftijd, moet je je perspectief verleggen: wat heb je te winnen door nu te beginnen? Of het nu gaat om het leren van een nieuwe taal of de overstap naar een andere carrière, de beste tijd om te beginnen is vandaag. Leeftijd bepaalt je potentieel niet - dat doet je mentaliteit.

Zo zijn de dingen nu eenmaal.

Als mensen dit zeggen, drukken ze eigenlijk een gevoel van berusting uit. Het is de overtuiging dat dingen niet kunnen veranderen - of het nu gaat om een giftige werkplek, een moeilijke relatie of een vaardigheid waar je altijd al moeite mee hebt gehad. Het is het mentale equivalent van de handdoek in de ring gooien nog voor de wedstrijd begint.

Maar veel aspecten van het leven zijn alleen blijvend als we dat toelaten. Denk aan de vooruitgang in technologie of sociale dynamiek-dingen die ooit "vaststaand" leken evolueren voortdurend. Wat als je, in plaats van de status quo te accepteren, vraagt: "Welke kleine stap kan ik nemen om deze situatie te verbeteren?"

Of je nu begeleiding zoekt, iets nieuws lerenof je aanpak aanpassen, er is vaak meer flexibiliteit dan we in eerste instantie aannemen. Het leven hoeft niet stil te blijven staan alleen maar omdat het al heel lang op een bepaalde manier gaat. Verandering is altijd binnen handbereik als je er open voor staat.

Nieuwe vaardigheden leren duurt een eeuwigheid.

Deze mentaliteit kan je ontmoedigen nog voor je eraan begint. Je denkt misschien: "Waarom zou je de moeite doen? Het duurt te lang voordat je resultaten ziet." Maar het zit zo: de tijd gaat hoe dan ook voorbij. Of je nu begint of het uitstelt, over een jaar kun je een nieuwe vaardigheid hebben of er nog steeds over nadenken.

Kijk bijvoorbeeld naar het leren van talen. Het is normaal om je overweldigd te voelen door het idee om vloeiend te worden. Maar je hoeft het niet van de ene op de andere dag onder de knie te hebben. Als je 10 zinnen per week oppikt, boek je na verloop van tijd indrukwekkende vooruitgang. Korte, consistente inspanningen maken het grootste verschil.

Richt je niet op het einddoel, maar breek de vaardigheid op in kleinere mijlpalen. Vier die kleine successen - ze zijn het bewijs dat je vooruitgang boekt. Het proces kan in het begin langzaam lijken, maar je zult verbaasd zijn hoe ver je kunt komen met regelmatige, gerichte inspanningen.

Ik zou al moeten weten hoe ik dit moet doen.

Dit is een stiekeme denkwijze die voortkomt uit zelfopgelegde verwachtingen. Je denkt misschien: "Ik zou hier al goed in moeten zijn. Als ik dat niet ben, is er iets mis met me." Deze overtuiging zorgt ervoor dat je aarzelt om hulp te zoeken of het zelfs maar te proberen, omdat je te gefocust bent op het niet voldoen aan een ingebeelde norm.

Neem als voorbeeld het leren van nieuwe software op je werk. In plaats van om begeleiding te vragen, vermijd je de taak misschien helemaal omdat je het gevoel hebt dat je "dit nu al zou moeten weten". Maar hoe zou je dat kunnen? Niemand weet alles en leren hoort bij het leven.

Hier is een waarheid: iedereen begint ergens. Het is oké om het niet te weten. De volgende keer dat deze mentaliteit opduikt, herinner jezelf er dan aan dat je voor groei vragen moet stellen, fouten makenen jezelf toestaan een beginner te zijn. Elke expert was ooit een beginner; jij zit gewoon in een andere fase van de reis.

Ik ben bang om er dom uit te zien.

Deze mentaliteit zorgt ervoor dat veel mensen vast blijven zitten. De angst om je te schamen of beoordeeld te worden kan je ervan weerhouden risico's te nemen, vragen te stellen of iets nieuws te proberen. Maar laten we eerlijk zijn: hoe vaak letten anderen echt op of oordelen ze zo hard als we denken dat ze doen?

Stel je voor dat je mee wilt doen aan een dansles, maar dat je je zorgen maakt dat je de slechtste van de klas bent. Die angst alleen al zou je ervan kunnen weerhouden om iets leuks en bevredigends te ervaren. Of misschien heb je een vraag op je werk, maar zwijg je omdat je bang bent dat je onwetend overkomt. Hoe dan ook, je mist de kans om te groeien.

Hier is een manier om dit tegen te gaan: herinner jezelf eraan dat fouten of misstappen de manier zijn waarop mensen leren. Degenen die nu zelfverzekerd lijken, zijn daar vaak gekomen door het eerst mis te hebben. Wees aardig voor jezelf. Het enige "domme" is jezelf niet de kans geven om het te proberen.

Succes is alleen weggelegd voor de gelukkigen.

Deze denkwijze ontneemt je gemakshalve de controle over je eigen leven. Als je gelooft dat succes alleen gebaseerd is op geluk, is het makkelijk om achterover te leunen en geen moeite te doen en te denken: "Waarom zou ik? De kansen zijn niet in mijn voordeel." Maar succes is zelden gebaseerd op geluk, maar op consequent handelen, voorbereiding en veerkracht.

Denk aan bekende figuren als Oprah Winfrey of Elon Musk. Natuurlijk speelden kansen een rol, maar hun succes was te danken aan doorzettingsvermogen, hard werken, en het grijpen van die kansen. Geluk kan een deur openen, maar met voorbereiding kun je er doorheen lopen.

In plaats van te wachten tot het geluk toeslaat, vraag je jezelf af: "Wat kan ik vandaag doen om dichter bij mijn doelen te komen?" Verdeel je doelen in kleine, haalbare stappen. Succes is geen magie, het wordt opgebouwd door gestage inspanningen in de loop van de tijd. Door je focus te verleggen, neem je de controle over je resultaten terug.

Feedback is kritiek en daar heb ik een hekel aan.

Deze denkwijze kan ervoor zorgen dat je vast blijft zitten in je comfortzone. Als je feedback ziet als persoonlijke kritiek, voelt het alsof iemand alles aanwijst wat er mis is met jou in plaats van manieren aan te geven om te verbeteren. Het is geen wonder dat mensen het vermijden - maar het vermijden van feedback is als het weigeren van een kaart als je verdwaald bent.

Denk aan een veelvoorkomende situatie, zoals het ontvangen van aantekeningen over een project op je werk. Als je eerste reactie frustratie of defensiviteit is, mis je misschien de waardevolle inzichten die in die opmerkingen verborgen zitten. Feedback is er niet om je af te kraken; het is bedoeld om je te helpen beter te worden, zelfs als het op dat moment een beetje pijn doet.

Probeer feedback anders te bekijken. Zie het niet als een aanval, maar als een middel om te groeien. Stel vragen, blijf nieuwsgierig en denk na. Na verloop van tijd zul je beseffen dat constructieve feedback een van de krachtigste manieren kan zijn om vooruit te komen.

Ik kan niet concurreren met anderen die meer ervaring hebben.

Deze mentaliteit leidt er vaak toe dat je je vastgeroest of verslagen voelt nog voor je begonnen bent. Je zou kunnen denken: "Wat heeft het voor zin? Zij doen dit al langer, dus ik zal ze nooit inhalen." Maar dat is focussen op hun reis, niet op die van jezelf - en het is jouw reis die het belangrijkst is.

Neem als voorbeeld het starten van een klein bedrijf. Natuurlijk zijn er veteranen op dit gebied, maar elke expert was ooit een beginner. Ze hebben niet op magische wijze van de ene op de andere dag ervaring opgedaan - het kwam door vallen en opstaan en doorzettingsvermogen. Jouw eerste stappen vergelijken met die van iemand anders in het midden of later is als appels met peren vergelijken.

In plaats van je geïntimideerd te voelen, kun je je beter richten op wat jij inbrengt. Jouw unieke perspectief en bereidheid om te leren zijn krachtige troeven. Begin waar je bent, zet je in voor consistente verbetering en je vooruitgang zal na verloop van tijd voor zichzelf spreken.

Life ArchitektureDe rol van het veranderen van vaste denkpatronen

Op Life Architekturebegrijpen we dat het niet altijd gemakkelijk is om van een vaste denkwijze over te stappen op een groeigerichte denkwijze, maar het is heel goed mogelijk met de juiste begeleiding. Via gepersonaliseerde levenscoachingwerken we met mensen zoals jij om beperkende overtuigingen te identificeren en nieuwe, constructieve manieren van denken te ontwikkelen die hun persoonlijke groei ondersteunen.

We richten ons op het helpen van klanten om uitdagingen als kansen te zien en tegenslagen als leerervaringen. Door een veilige, ondersteunende omgeving te creëren, moedigen we mensen aan om hun potentieel te verkennen zonder angst voor mislukking of veroordeling. Of het nu gaat om je carrière, relaties of zelfverbetering, we bieden bruikbare strategieën op maat van je unieke doelen en omstandigheden.

Onze aanpak gaat over jou in staat stellen het verhaal in je leven te veranderen. Elke stap voorwaarts, hoe klein ook, bouwt vertrouwen en momentum op. Met de juiste mentaliteit en ondersteuning wordt persoonlijke transformatie niet alleen mogelijk, maar ook haalbaar.

Laatste gedachten

Een vaste mindset kan zich op meer manieren manifesteren dan we beseffen, door vorm te geven aan hoe we onszelf en de wereld zien. Het goede nieuws? Je zit niet vast. Bewustwording is de eerste stap en kleine veranderingen kunnen leiden tot grote veranderingen. Geef jezelf de ruimte om te groeien en omarm vooruitgang boven perfectie. Je mindset is net zo veranderlijk als je acties - het gaat erom dat je de eerste stap zet naar iets beters.

Vaak gestelde vragen